Krijgt het Vlaamse onderwijs vandaag een nieuwe dreun van de PISA-resultaten, het internationale onderzoek naar de lees- en rekenvaardigheid? De coronaschooljaren voorspellen weinig goeds.
>>>> Kan een Vlaamse scholier de omtrek van een cirkel berekenen? Kan hij grafieken vergelijken en er fouten in ontdekken? En weet hij hoeveel een pizza van 10 euro kost als er een korting is van10 procent? Al 20 jaar slagen Vlaamse leerlingen daar almaar minder in.
Vandaag krijgt het Vlaamse onderwijs naar alle waarschijnlijkheid een nieuwe domper te verwerken bij de voorstelling van de PISA-resultaten, het internationale onderzoek naar de lees- en rekenvaardigheid. De peiling in opdracht van de denktank van de rijke landen OESO bevat resultaten van zo’n 5.000 15-jarige leerlingen uit Vlaamse scholen.
Geen onderwijsexpert gelooft in plots goed nieuws. De vorige PISA-peiling van 2018 was vernietigend. We gingen er op alle fronten op achteruit. Ook in andere nationale en internationale peilingen duikelden Vlaamse leerlingen keer op keer naar beneden. Dat de nieuwe cijfers ook de coronaschooljaren met veel afstandsonderwijs zullen omvatten, voorspelt weinig goeds.
De OESO-onderwijsexpert Dirk Van Damme loste al een schot voor de boeg op X. Hij vraagt zich af ‘wie het zal aandurven de verantwoordelijkheid op te nemen’. Ook onderwijspsycholoog Wouter Duyck (UGent) verwacht een grote daling. Hij koppelde er zelfs de lancering van zijn nieuwste boek aan over de noodzaak de lat hoger te leggen.
Ondanks ingrepen lijkt het nog te vroeg voor een kentering. Zo werd de verplichte ‘basisgeletterdheid’ ingevoerd. De absolute basis voor omgang met cijfers, zoals weten hoeveel die pizza kost. Maar de invoering loopt niet in elke school even goed.
Behalve naar de onderpresteerders is het uitkijken naar de bollebozen. Bij de vorige PISA-resultaten was de achteruitgang vooral te wijten aan een daling bij de sterkste leerlingen. Meer nog, in geen enkel land daalden de resultaten van de toppresteerders voor wiskunde zo sterk als in Vlaanderen.
Na de nieuwe cijfers zullen verantwoordelijken gezocht worden. Naast de koepels en ministers moeten ook ouders en leerlingen mee in het bad, zegt Filip Moons, universitair docent wiskundedidactiek aan de universiteit Utrecht. ‘Je best doen op school heeft minder belang dan vroeger. Dat moet eruit. Ook bij de ouders.’
Sarah Lamote
Verschenen in De Tijd, 5 december 2023, PDF
