De discussie over mondmaskers voor kinderen belooft vanmiddag op het Overlegcomité stevig te worden.
Minister van Volksgezondheid Frank Vandenbroucke (Vooruit) is voorstander om kinderen op school tot het krokusverlof een mondkapje te laten dragen, maar dat idee geniet weinig steun. In de Kamer probeerde hij zijn mening kracht bij te zetten door te stellen dat hij geen studies kent die negatieve effecten van mondmaskers op kinderen tonen. Maar klopt dat wel? Wat zegt de wetenschap?
Sinds december dragen 6-jarigen op school een mondmasker en die beslissing is ruim twee maand
later nog altijd gecontesteerd. Nu de piek van de vijfde golf achter ons ligt, wil het Overlegcomité de mondmaskerplicht bij lagere schoolkinderen opnieuw afschaffen, maar minister Vandenbroucke wil de regel nog wat langer aanhouden. Professor Cognitieve Psychologie Wouter Duyck (UGent) ging in het verweer op twitter: geen studies over de negatieve impact op kinderen? Hij postte meteen een achttal onderzoeken die het tegendeel moesten aantonen. Hoewel Duyck in eigen naam tweet, is Duyck ook onderwijsspecialist bij N-VA.
De professor zwaait met Canadese, Israëlische, Duitse, Italiaanse en Singaporese studies maar als je die even van dichterbij bekijkt, zijn die niet altijd even waardevol. Aan de Universiteit van Singapore ontdekten ze bijvoorbeeld dat peuters van 2 jaar makkelijker woorden herkennen die door ondoorzichtige maskers worden gesproken dan doorzichtige. Onverwacht resultaat en aardig om te weten, maar meer niet. Italiaanse onderzoekers pleiten dan weer om doorzichtige maskers te gebruiken bij kinderen met autisme.
Gedeeltelijk verstopte gezichten hebben een significant effect op de sociale interacties van kinderen met hun leeftijdsgenoten en beïnvloeden hun vermogen om relaties met hun opvoeders aan te gaan.
Canadese onderzoekers, 7 februari 2022
Een Canadese studie die vorige week werd gepubliceerd, zegt dat verstopte gezichten significante effecten hebben op de sociale interacties van kinderen met hun leeftijdsgenoten en hun vermogen om relaties met hun opvoeders aan te gaan. Dat is dus wel een duidelijk negatief effect, maar de meeste andere aangehaalde studies blijken variaties op hetzelfde thema: hoe moeilijk is het voor kinderen om emoties af te lezen van gezichten die bedekt zijn met een mondmasker? Een Duitse studie ontdekte dat walging achter een masker veel moeilijker wordt herkend, maar woede juist veel beter. Dat zegt dus vooral welke emotie het best van de ogen valt af te lezen en niet zo heel veel over de negatieve impact van maskers. Studies over de relatie tussen mondmaskers bij kinderen en leerachterstand, angst of algemeen welzijn blijken bijvoorbeeld niet te bestaan. Ze zouden nochtans duidelijkheid scheppen over de kwalijke impact van mondmaskers.
Het is ook geen toeval dat de wetenschappelijke adviesraad Gems uiterst voorzichtig omspringt met de materie. “Het is belangrijk om de argumenten pro en contra goed af te wegen”, schreef Gems half november. “Het is onduidelijk
wat de langetermijneffecten zijn van mondmaskers op de taal-, emotionele en sociale ontwikkeling van kinderen. Om mogelijk negatieve effecten te vermijden, moet een aantal verzachtende maatregelen worden genomen, zoals twee buitenpauzes in de voormiddag.”
Als mondmaskers bij volwassenen zo efficiënt zijn, hebben we geen reden om aan te nemen dat ze bij kinderen niet werken. Natuurlijk prutsen kinderen soms aan hun masker of zetten ze het niet correct op. Maar dat doen volwassenen toch ook?
Koen Vanden Driessche, Infectioloog UZA
Er bestaan studies die het nut van mondmaskers aantonen, maar over kinderen en mondmaskers is het onzekerheid troef. Zelfs Sciensano zei in november dat er geen wetenschappelijke duidelijkheid bestaat over het epidemiologische effect van mondmaskers bij kinderen. “Anderzijds is er geen enkele reden waarom we zouden aannemen dat een masker wel werkt bij volwassenen en niet bij kinderen”, voegde Steven Van Gucht daar dan aan toe. In een onderzoek dat enkele maanden geleden in het ‘British Medical Journal’ is verschenen vergeleken wetenschappers meer dan dertig studies van over de hele wereld en kwamen tot de conclusie dat mondmakers als maatregel leidden tot 53 procent minder besmettingen. “In labo-omstandigheden houden mondmaskers 90 procent van de aerosolen tegen bij het hoesten en 70 procent bij het praten”, zegt kinderarts en infectioloog Koen Vanden Driessche (UZ Antwerpen) in ‘De Morgen’. “Als ze bij volwassenen zo efficiënt zijn, hebben we geen reden om aan te nemen dat ze bij kinderen niet werken. Natuurlijk prutsen kinderen soms aan hun masker of zetten ze het niet correct op. Maar dat doen volwassenen toch ook?”
Het is duidelijk dat op het Overlegcomité harde noten moeten gekraakt worden: er zijn zowel argumenten pro als contra wat betreft mondmaskers voor kinderen. Dat de besmettingscijfers al enige tijd dalen, wordt allicht het grootste argument om lagere schoolkinderen zo snel mogelijk mondmaskervrij te krijgen.
Jeroen Bossaert
Verschenen in Het Laatste Nieuws, 11 februari 2022, PDF
