1 Breng mensen zonder onderwijsdiploma op school binnen, klinkt het bij het GO! en Katholiek Onderwijs Vlaanderen. ‘Het zou goed zijn dat scholen de uren van leerkrachten die ze niet kunnen vervangen, mogen omzetten in punten zodat ze daarmee andere profielen kunnen aanwerven om leerkrachten te ondersteunen’, zegt Koen Pelleriaux, de topman van het GO!. Er wordt gedacht aan opvoeders, logopedisten of administratieve medewerkers.
2 Boor de ‘ verborgen reserve’ aan, zegt Lieven Boeve, de topman van Katholiek Onderwijs Vlaanderen. ‘Heel veel leraren zitten in een verlofstelsel, zoals ouderschapsverlof, of werken vier vijfde. Een aantal wil voor de klas staan, maar kan dat niet. Dan verliezen ze hun stelsel. Er is dringend nood aan flexibiliteit.’
3 Verlaag de planlast drastisch. Ook werkgevers moeten hun verantwoordelijkheid nemen, vindt cognitief psycholoog Wouter Duyck. ‘Schoolbesturen, bekijk het takenpakket van leraars en zoek of er echt niets af kan. Schrap administratie en planlast. Als leerkrachten hard werken – en dat doen ze – dan liefst in de klas. Als we een derde van de 3.600 leraars die jaarlijks het onderwijs verlaten, kunnen houden, is het lerarentekort voor de helft opgelost.’
4 Zij-instromers kunnen vandaag tot acht jaar anciënniteit meenemen bij knelpuntvakken. ‘Dat moet opgedreven
worden’, vindt zowel het GO! als het Katholiek Onderwijs Vlaanderen.
5 Minister van Onderwijs Ben Weyts (N-VA) onderzoekt of hij gedetacheerde leerkrachten kan terughalen. Dat zijn leraars die werken voor andere organisaties maar nog wel betaald worden door de overheid.
Vorig jaar ging het om zo’n 1.500 mensen. ‘Als het brandt moet iedereen helpen blussen, maar dit is geen duurzame oplossing’, zegt Duyck daarover. ‘Gedetacheerde leerkrachten willen vaak loskomen van de vlakke loopbaan en hun expertise verbreden’, meent Boeve.
6 Laat gepensioneerde leraren onbeperkt bijverdienen in het onderwijs, stellen de twee grootste onderwijsverstrekkers. Er is daarvoor een uitzondering gemaakt tijdens corona, meldt het kabinet- Weyts. ‘Wij hebben de federale minister van Pensioenen gevraagd om die uitzondering te verlengen.’
7Tracht langdurig zieken te re-integreren. Het GO! ziet zeker heil in de aangekondigde besparingsmaatregel van de minister om mensen die langdurig ziek zijn, gedeeltelijk aan het werk te laten.
8 Laat leerkrachten met een hoofddoek meer toe. ‘Vandaag raakt een groep leerkrachten het onderwijs niet binnen omdat ze een hoofddoek dragen. Hebben schoolbesturen liever een lege klas dan een leerkracht met een diverse achtergrond of hoofddoek?’, zegt Brecht Beelen van Beweging.net. ‘Ook op lange termijn zouden die rolmodellen de instroom naar de lerarenopleiding groter en diverser kunnen maken’, zegt Beelen.
Klaas Maenhout ■
Verschenen in De Standaard, 20 oktober 2021, PDF
