Het Laatste Nieuws*,
Ma. 17 Aug. 2020, Pagina 5
Op 1 september starten met ‘business as usual’? Bijzonder slecht idee, vindt onderwijsexpert Wouter Duyck (UGent). Volgens hem moet de klemtoon liggen op het wegwerken van de leerachterstand. “Wijk af van de standaard lessenroosters en herverdeel de klassen op basis van niveau.”
Professor cognitieve psychologie en onderwijsspecialist WouterDuyck pleit er al lang voor om de scholen maximaal te openen. Hij is dan ook blij dat alle leerlingen straks naar school mogen . “Dat is beste beslissing”, klinkt het . Maar hoe moet het volgende schooljaar er precies uitzien? Experts schatten dat heel wat leerlingen een paar maanden achterstand hebben opgelopen. Moeten onze kinderen dan opnieuw achter de schoolboeken van vorig jaar kruipen? “Het komt nu aan op gerichte remediëring”, zegt Duyck
. “Het schooljaar moet beginnen met een correcte diagnose: hoe is het gesteld met die leerachterstand? Scholen kunnen toetsen organiseren om de kennis van de leerstof van vorig jaar te testen.”
Illusie
Volgens Duyck is het een illusie dat we de achterstand zomaar kunnen wegwerken. Het komt er nu op aan om keuzes te maken – tussen vakken én tussen leerlingen. “Blijkt er een probleem met lezen in het tweede leerjaar? Wijk dan af van de vaste lessentabellen. Spendeer meer uren aan lezen en verminder bijvoorbeeld tijdelijk de lessen turnen.” Maar ook wanneer er opvallende verschillen opduiken tussen de kinderen, moeten die aangepakt . Als de ene helft achterstand heeft opgelopen en de leerkracht focust zich enkel op hen, dan is de andere helft maanden met z’n vingers aan het draaien. Richt de leraar zich daarentegen enkel op de ‘betere’ helft, dan dreigt de kloof met de kwetsbare kinderen gigantisch te worden. “Mijn advies? Spreid de leerlingen in niveaugroepen”, stelt de prof voor. “Heel wat scholen hebben verschillende klassen per leerjaar. Stel: er zijn twee klassen Latijn-wiskunde, verdeel die leerlingen dan per niveau, zodat de leerkrachten op maat kunnen onderwijzen.”
Wellicht allemaal makkelijker gezegd dan gedaan. “In de praktijk zal dit een puzzel worden, ja. Maar je moet die dúrven te maken. Ook al zitten maar drie leerlingen compleet achter, pik hen eruit en zet hen samen
met de leerlingen van een andere (‘zwakkere’, red.) klas. Negeer die verschillen niet, want ze gaan er hoe dan ook zijn.”
Dat ‘out of the box’-denken hoeft zich niet te beperken tot puur het onderwijs. Ook op logistiek vlak zijn creatieve oplossingen mogelijk. “Scholen kunnen de epidemiologische situatie verbeteren door op andere uren te starten. Niemand zegt dat alle klassen vanaf 8.15 uur les moeten krijgen. Laat sommige leerlingen de ene week om 8 uur starten en geef hen de andere week les van 10 tot 18 uur. Zo spreid je de speeltijden én het volk op het openbaar vervoer. We kunnen het ons niet permitteren dat leerlingen nog een jaar verliezen.”
Pythagoras
Tijdens de eerste coronagolf moesten de scholen noodgedwongen overstappen op digitaal onderwijs. Bij de ene verliep dat al wat vlotter dan bij de andere. Ook al zal het volgens onderwijsminister Ben Weyts (N-VA) niet opnieuw tot een lockdown van alle scholen komen, toch is dít volgens Duyck het moment om te investeren in digitalisering en IT. Je weet met dit grillige virus immers niet of het straks misschien tóch nog tot een tweede lockdown komt. “Ik denk daarbij aan een ‘open access-systeem’. Ga aan de slag met de beste leerkrachten en neem video’s op van standaardlessen. Bijvoorbeeld een wiskundevideo waarin de stelling van Pythagoras wordt uitgelegd, en zet die ‘op het systeem’. Op die manier moet niet elke
leraar in België het warm water heruitvinden en kan de rest zich focussen op individuele begeleiding.”
Ook al zijn we nog maar midden augustus, toch kijkt Duyck nu al richting kerst. Door corona hebben tal van leerlingen eind vorig schooljaar geen examens moeten afleggen. Nog nooit waren er zoveel A-attesten. “Dat heeft een knauw gegeven aan de motivatie van leerlingen. Een 15-jarige die vier uur zelfstandig moet studeren, koos in de praktijk snel voor vier uur PlayStation, want er waren toch geen examens. Er moet van in het begin duidelijk perspectief zijn dat de volgende examenperiode kan doorgaan. Dat is noodzakelijk om de kwaliteit te waarborgen.”
ESTHER DE LEEBEECK ■
Verschenen in Het Laatste Nieuws, 17 augustus 2020, PDF
