Vlaamse leerlingen zullen vier keer in hun schoolloopbaan een centrale toets afleggen om na te gaan in hoeverre ze de eindtermen echt beheersen. Niet om daar zelf punten op te krijgen, wel hun school. Want die toets is een objectief meetinstrument om de kwaliteit van het onderwijs te verbeteren en wordt ingevoerd vanaf 2023, meldt Vlaams minister van Onderwijs Ben Weyts (N-VA). “Historisch”, zegt onderwijsexpert Wouter Duyck (UGent).
Aan het einde van het vierde en zesde leerjaar, en aan het einde van het tweede en zesde middelbaar: op die momenten zullen leerlingen in het middelbaar vanaf 2023 en in de lagere school vanaf 2024 een centrale toets voorgeschoteld krijgen. De toets meet in hoeverre leerlingen de eindtermen beheersen en hoezeer scholen erin slagen om leerwinst te boeken, en gaat ook na waar de problemen zich situeren.
“Had zo’n toets in coronatijden al bestaan, dan hadden we helder kunnen zien bij welke scholen zich een probleem voordoet”, zegt de woordvoerder van Ben Weyts. “Met die toets kunnen scholen zich vergelijken met andere in de stad, de provincie en over heel Vlaanderen, zodat ze weten wat hun werkpunten zijn. Tot nu toe bestond daar geen objectief meetinstrument voor, terwijl in andere OESO-landen zo’n toets de normaalste zaak van de wereld is.”
Een onafhankelijke instantie moet de toets nu opstellen. Hoe die er zal uitzien? Volgens onderwijsexpert en cognitief psycholoog WouterDuyck zal hij vooral polsen naar generieke domeinen als Nederlands of wiskunde, op maat van de verschillende onderwijsvormen als ASO en TSO. Duyck pleit al drie jaar voor zo’n gestandaardiseerde toets. “De leerprestaties van onze leerlingen blijven achteruitgaan, dus is het tijd om te kijken welke scholen het wel en welke niet goed doen. Daarom ben ik voorstander van de toets, want die gaat over leerwinst: wat kunnen leerlingen als ze binnenkomen en wat als ze weer buitengaan? Zo kunnen scholen met kwetsbare leerlingen het net zo goed of zelfs beter doen dan witte colleges die vooral slimme leerlingen binnenrijven, maar waar de school zelf weinig moeite voor heeft moeten doen.”
Spiegel
Volgens Duyck is de gestandaardiseerde toets de belangrijkste verandering in ons onderwijs van de laatste decennia. “Het ging al vaak over eindtermen en over slechte leerprestaties, maar we krijgen het tij niet gekeerd. Deze toets is historisch, omdat hij scholen een spiegel voorhoudt: doen ze het goed of niet?”
Katholiek Onderwijs Vlaanderen, dat zich in het verleden veeleer kritisch uitliet uit vrees dat scholen hun leerlingen louter op dergelijke testen zouden voorbereiden, kan er zich nu ook wel in vinden. “Het doel moet zijn om scholen hiermee te helpen bij hun kwaliteitsbeleid, niet om er gevolgen aan te koppelen voor individuele leerlingen. Als die testen data opleveren waar scholen mee aan de slag kunnen om hun kwaliteitsbeleid aan te scherpen, dan kan dit werken.”
Silke Remmery ■
Verschenen in Het Nieuwsblad, 20 juli 2020, PDF
