Gisteren vroeg de Europese Commissie om in alle scholen een ‘lessenpakket oorlog’ voor te bereiden. Diezelfde scholen waar we klasgemiddelden bannen omdat ze kinderen stress bezorgen. Deze vreemde spreidstand bedreigt het mentaal welzijn en vooruitgangsgeloof van onze kinderen.
Vijftig jaar geleden kregen oudere lezers op school nog een tik op de vingers met een liniaal. Blij dat dat verdwenen is. Kinderen waren vaak bang van hun ouders. Goed dat dat nu een uitzondering is. Maar zoals dat gaat met slingers bereiken ze nooit een evenwicht zonder eerst nog eens naar de andere kant door te zwieren.
Vandaag noemen ouders zichzelf vrienden van hun kinderen. Bij problemen op school roepen ze niet meer naar hun kind, maar naar de leraar of directeur. Scholen durven vervolgens niet meer doen wat nodig is. Een journalist werd zij-instromende leraar en vertelde in deze krant[1] hoe leerlingen vanille-ijs naar zijn hoofd gooiden. Hij zonderde zich af, huilde, en ruimde vervolgens zelf de smeerboel op. Zo’n kind heeft op dat ogenblik geheel zelfontdekkend geleerd dat het desserts naar volwassenen kan gooien zonder consequentie. Een maand strafstudie zou een betere les geweest zijn. We stellen te vaak alles in het werk om kinderen zichzelf te laten zijn, ook als dat zelf met dingen gooit en zich eigenlijk beter tot een ander zelf zou ontwikkelen.
We proberen kinderen af te schermen van elke teleurstelling. Een examenscore wordt vervangen door verbloemetjestaal want zo’n kind dat in een cijfer het gevolg ziet van een maand lanterfanten zou zich misschien wel eens slecht kunnen voelen. Vervang dus die punten door bloemetjes. Maar zeker geen rode! Een klasgemiddelde kan zo’n kind dan weer doen beseffen dat ànderen het misschien beter deden. Willen we niet. In onze wereld doet iedereen het precies even goed, kumbaya! 9/10 kan je niet vragen, ook niet voor de 14-jarige Etienne Vermeersch. Stel je eens voor dat Etienne stress of druk zou ervaren. Ondertussen hebben onze kinderen in werkelijkheid de laagste prestatiemotivatie van Europa. Zelfs bij de artsen op de universiteit, die een jaar later op spoed zullen beslissen over leven en dood, worden onderscheidingen afgeschaft omwille van de druk die dat oplevert.
We voeden onze kinderen op als frêle sneeuwvlokjes onder een glazen stolp die de school als frustratievrije oase blijkbaar moet zijn. Om vervolgens vast te stellen dat ze nooit een uitdaging of teleurstelling verwerkten, en op 18 jaar keihard wakker worden in een competitieve wereld die veel meer vraagt van hen dan de mentale veerkracht die ze ontwikkelden aankan. Het mentaal welzijn van onze kinderen bloedt, omdat we van hen te weinig verwachtten, niet teveel. Wie een kind wil leren fietsen, moet aanvaarden dat het zal en moét vallen. Om het nadien te troosten, in plaats van het 12 jaar lang naar school te brengen. Het kind centraal! Klinkt goed, maar wat een zwaarte rust op zo’n klein wezen dat de hele wereld rond zichzelf ziet draaien. Prinsen en prinsessen met hun omgeving als koninkrijk, en een Disney toverstaf als enig werktuig.
En wat staat tegenover die glazen stolp boven hun kleine wereld? Kinderen die jarenlang gemaskerd moeten lopen om oma niet dood te maken. Ook al toonden wetenschappelijke, virologische studies toen al dat dat niks uitmaakte, tot in het vakblad Science toe. Maar het ging om het signaal! En als Corona verdwijnt komt de angst voor het klimaat terug. 8 op 10 jongeren maken zich ondertussen ernstige zorgen hierover, zo meldde The Lancet. De wereld vergaat en jongeren zeggen geen kinderen meer te willen. Wat voor zin kan dat nog hebben als de wereld toch vergaat? Anuna ziet een wereld met zomers waarin mensen doodvallen. Greta toont een verbetenheid waar geen kind gelukkig van wordt. Maar 30 jaar geleden zei Greenpeace op kinder t-shirts al “This body is in danger”. Dat technologie de wereldramp van dat gat in de ozonlaag ook oploste, weet niemand nog. Zelfs Greenpeace niet, die de t-shirts opnieuw lanceerde.
En nu is er dus ook het lessenpakket oorlog. Voorgesteld door een liberale Eurocommissaris die vergeten is dat in haar ideologie optimisme een morele plicht is. Problemen waar onze politici zelf geen weg mee weten, dààr gaan we kinderen nu mee opzadelen in het onderwijs. Iemand van de speciale legereenheden stelde schietlessen voor op school. ‘Waarom niet’ zei hij? Misschien omdat school dient voor lezen en rekenen? Terwijl we klasgemiddelden als mentale atoombom voorstelen bombarderen we onze kinderen met de ene mondiale apocalpys na de andere.
Stop daarmee. We ontnemen kinderen de kans om om te gaan met kleine wereldproblemen waar ze iets kunnen aan doen, terwijl we hen wél opzadelen met de grote zorgen waar ze geen enkele controle over hebben. Al in de jaren ’70 ontdekten psychologen het fenomeen aangeleerde hulpeloosheid, waarbij mensen zaken die ze niet kunnen controleren op de duur lijdzaam ondergaan, terwijl ze er mentaal onderdoor gaan. Als mensen leren dat hun gedrag of inspanningen geen enkel positief gevolg of zin heeft, stoppen ze met nog hun best te doen. Het is waarom mensen in miserie zélf niet meer doen wat nodig is om er bovenop te geraken, en àndere mensen dat niet begrijpen. Omdat men aangeleerd heeft dat het geen zin heeft. Dit mechanisme is dodelijk voor vooruitgang en welvaart. Bereid onze kinderen niet voor op oorlog en vernietiging. Laat hen dromen van vooruitgang. Dat alles beter wordt als ze hun best doen. Diè ervaring kunnen ze enkel opdoen bij hun kleine wereldproblemen, niet bij onze grote. Als wij, volwassenen, ze nog niet aankunnen, onthoud ze dan onze kinderen.
De kleine wereld van onze kinderen mag dus best wat hobbeliger zijn. Struikelstenen leren wandelen, stevig op de benen staan. Maar die grote wereld die onze slimste politici nog niet de baas kunnen, die mag best wat zachter voor onze kinderen. Onze kinderen moeten blijven geloven dat er nog een wereld zal zijn. Een betere. Die misschien tijdelijk warmer zal zijn, maar met dijken. Tot een van die kinderen kernfusie realiseert en het klimaatprobleem oplost. Zonder oorlog ook. Omdat Europa nooit veiliger was dan nu. En als onze kinderen dàt geloven, dan zal die zelfvervullende voorspelling zich ook realiseren. Omdat het altijd zo geweest. En altijd gelukt is.
[1] https://www.standaard.be/binnenland/onze-man-na-vier-maanden-in-het-onderwijs-neem-het-nooit-persoonlijk.-en-het-is-persoonlijk/40745877.html
